Bản tin văn bản pháp luật tháng 3/2013

1. Công ty chứng khoán phải có bộ phận quản trị rủi ro độc lập

Ngày 26/02/2013, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã ban hành Quy chế hướng dẫn việc thiết lập và vận hành hệ thống quản trị rủi ro cho công ty chứng khoán (CTCK) kèm theo Quyết định số 105/QĐ-UBCK.

Tại Quy chế này, UBCKNN yêu cầu các CTCK phải thiết lập và vận hành hệ thống quản trị rủi ro phù hợp với điều kiện hoạt động kinh doanh của công ty; bảo đảm các bộ phận tác nghiệp và bộ phận quản trị rủi ro được tổ chức tách biệt và độc lập với nhau; người phụ trách bộ phận tác nghiệp không đồng thời phụ trách bộ phận quản trị rủi ro và ngược lại.

Hệ thống quản trị rủi ro phải có 01 cơ cấu tổ chức hoàn chỉnh, 01 cơ chế vận hành thống nhất và 01 bộ quy trình quản trị rủi ro xử lý ít nhất 05 loại rủi ro trọng yếu sau: Rủi ro thị trường; rủi ro thanh toán; rủi ro thanh khoản; rủi ro hoạt động và rủi ro pháp lý; đảm bảo CTCK có khả năng xác định rủi ro, đo lường rủi ro, theo dõi rủi ro, báo cáo và xử lý rủi ro một cách hiệu quả các rủi ro trọng yếu tại mọi thời điểm.

Ngoài ra, UBCKNN cũng yêu cầu hệ thống quản trị rủi ro của CTCK phải được vận hành dựa theo hướng dẫn nội bộ được trình bày một cách rõ ràng bằng văn bản; đáp ứng các nội dung tối thiểu theo quy định. Đồng thời, trước ngày 31/01 hàng năm, các CTCK có trách nhiệm báo cáo UBCKNN bản chính sách rủi ro đã được Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên hoặc chủ sở hữu công ty phê duyệt.

Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.

2. Ngân hàng nhà nước được phép kinh doanh vàng miếng

Ngày 04/03/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 16/2013/QĐ-TTg về việc mua, bán vàng miếng trên thị trường trong nước của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN).

Theo đó, từ ngày 05/03/2013, NHNN sẽ chính thức tham gia thị trường vàng; căn cứ mục tiêu của chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ NHNN được phép mua, bán vàng miếng với các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp trong nước để can thiệp, bình ổn thị trường vàng trong nước và bổ sung vào dự trữ ngoại hối Nhà nước.

Quyết định cũng chỉ rõ, khi thực hiện mua, bán vàng miếng trên thị trường trong nước, NHNN được mở tài khoản, mua vàng, bán vàng trên tài khoản ở nước ngoài hoặc mua vàng ở nước ngoài để nhập khẩu vàng bổ sung dự trữ ngoại hối Nhà nước hoặc bán vàng ra nước ngoài. NHNN cũng được lựa chọn và quyết định cụ thể việc mua, bán vàng miếng trong từng lần giao dịch theo hình thức mua, bán trực tiếp hoặc thông qua đấu thầu.

Các chi phí liên quan đến hoạt động mua, bán, nhập khẩu, xuất khẩu vàng, sản xuất vàng miếng được hạch toán vào chi phí nghiệp vụ, theo chế độ tài chính của NHNN.

Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 05/03/2013.

 3. CSGT không được dừng xe để kiểm tra chính chủ

Đây là hướng dẫn của Bộ Công an tại Thông tư số 11/2013/TT-BCA ngày 01/03/2013 về việc quy định chi tiết một số điều của Nghị định 34/2010/NĐ-CP ngày 02/10/2010 và Nghị định 71/2012/NĐ-CP ngày 19/09/2012 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ.

Tại Thông tư này, Bộ Công an quy định không được dừng xe để kiểm soát, xử lý hành vi "Không chuyển quyền sở hữu phương tiện theo quy định"; mà chỉ có thể thông qua công tác đăng ký, cấp biển số; điều tra, giải quyết tai nạn giao thông; các trường hợp phương tiện vi phạm bị tạm giữ theo quy định và qua điều tra các vụ án hình sự. Trường hợp phát hiện người mua hoặc người bán không làm thủ tục sang tên, di chuyển, thay đổi đăng ký xe theo quy định, cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm xác minh, xác định rõ và xử phạt các trường hợp quá thời gian 30 ngày, kể từ ngày làm giấy tờ mua, bán xe nhưng chưa làm thủ tục sang tên.

Bên cạnh đó, Thông tư cũng chỉ rõ tại thời điểm kiểm soát mà người điều khiển phương tiện xe mô tô, xe gắn máy không xuất trình được Giấy đăng ký xe, Giấy phép lái xe, Chứng chỉ điều khiển và chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ, Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường thì sẽ bị cảnh sát giao thông lập biên bản vi phạm hành chính và tạm giữ phương tiện theo quy định.

Ngoài ra, đối với hành vi người điều khiển ô tô chở người vượt quá quy định được phép chở của phương tiện, Bộ Công an cũng quy định số người được phép chở quá đối với từng loại xe mà không bị xử phạt. Cụ thể: Xe đến 09 chỗ ngồi được phép chở quá 01 người; xe từ 10 - 15 chỗ được chở quá 02 người; xe từ 16 - 30 chỗ được phép chở quá 03 người và trên 30 chỗ được chở quá 04 người...

Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/04/2013.

4. Cho phép chuyển đổi nhà ở thương mại chưa thi công

Ngày 08/03/2013, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 02/2013/TT-BXD hướng dẫn việc điều chỉnh cơ cấu căn hộ các dự án nhà ở thương mại, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị và chuyển đổi nhà ở thương mại sang làm ở xã hội hoặc công trình dịch vụ.

Theo quy định tại Thông tư này, việc điều chỉnh cơ cấu căn hộ, chuyển đổi mục đích sử dụng từ nhà ở thương mại sang làm nhà ở xã hội hoặc công trình dịch vụ chỉ được tiến hành với những dự án nhà ở thương mại, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, nhưng chưa triển khai thi công xây dựng hoặc được triển khai thi công nhưng cơ cấu căn hộ hoặc mục đích sử dụng nhà ở thương mại không phù hợp với nhu cầu của thị trường. Đồng thời, việc điều chỉnh này cũng chỉ được thực hiện đối với các hạng mục công trình xây dựng và căn hộ mà chủ đầu tư chưa ký hợp đồng góp vốn, hợp đồng mua bán với khách hàng; trường hợp đã ký hợp đồng góp vốn, hợp đồng mua bán với khách hàng thì trước khi thực hiện việc điều chỉnh, phải được sự đồng ý bằng văn bản của tất cả khách hàng đã ký hợp đồng.

Riêng các dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị có quy mô từ 500 căn hộ trở lên thì trước khi UBND cấp tỉnh ra quyết định cho phép điều chỉnh cơ cấu căn hộ hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng phải có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng.

Khi thực hiện chuyển đổi, các dự án đã nộp tiền sử dụng đất sẽ được Nhà nước hoàn trả lại số tiền đã nộp hoặc được khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính mà chủ đầu tư dự án phải nộp cho Nhà nước trên cơ sở tính toán lại tiền sử dụng đất của dự án sau khi điều chỉnh.

Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 22/04/2013 đến hết ngày 31/12/2014.

5. Miễn lệ phí trước bạ với bất động sản được thừa kế hoặc tặng, cho

Nội dung này được quy định tại Thông tư số 34/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 28/03/2013 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 124/2011/TT-BTC ngày 31/08/2011 hướng dẫn về lệ phí trước bạ.

Theo đó, Bộ Tài chính quy định miễn lệ phí trước bạ đối nhà, đất thừa kế, hoặc là quà tặng giữa: vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau nay được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (so với quy định trước đây, chỉ miễn lệ phí trước bạ đối với nhà, đất có nguồn gốc là tài sản thừa kế hoặc quà tặng mà người nhận tài sản lần đầu tiên được nhận).

Trường hợp này, khi khai lệ phí trước bạ, người nhận tài sản phải xuất trình cho cơ quan thuế các giấy tờ hợp pháp chứng minh mối quan hệ với người thừa kế, cho, tặng hoặc xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn nơi người cho hoặc nhận tài sản thường trú về mối quan hệ trên.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng ban hành nguyên tắc xác định giá tính lệ phí trước bạ, trong đó: Giá đất tính lệ phí trước bạ là giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành tại thời điểm kê khai nộp lệ phí trước bạ; Bảng giá tính lệ phí trước bạ nhà do Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng lập căn cứ giá thực tế xây dựng mới 01 m² sàn nhà đối với từng cấp nhà, hạng nhà. Đối với tài sản khác, giá trị tài sản tính lệ phí trước bạ được xác định trên cơ sở phù hợp với giá chuyển nhượng tài sản thực tế trên thị trường trong nước và không được thấp hơn giá ghi trên hoá đơn bán hàng hợp pháp của người bán...

Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày kể từ ngày 01/04/2013.

6. Rút ngắn thời hạn giải quyết đăng ký kết hôn với người nước ngoài

Ngày 28/03/2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 24/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hôn nhân và gia đình về quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài.

Nghị định này quy định đối với việc đăng ký kết hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài; giữa công dân Việt Nam với nhau mà ít nhất một bên định cư ở nước ngoài, chỉ cần một bên nộp hồ sơ trực tiếp tại Sở Tư pháp khi đăng ký kết hôn tại Việt Nam hoặc tại cơ quan đại diện nếu đăng ký kết hôn tại cơ quan đại diện (theo quy định cũ thì cả 02 bên đương sự phải có mặt).

Thời hạn giải quyết việc đăng ký kết hôn tại Việt Nam cũng được rút xuống 25 ngày làm việc, kể từ ngày Sở Tư pháp nhận đủ hồ sơ hợp lệ và lệ phí; trường hợp cần xác minh của cơ quan công an thì thời hạn được kéo dài không quá 10 ngày làm việc (so với quy định cũ, thời hạn này là 30 ngày, trường hợp có yêu cầu xác minh thì được kéo dài thêm 20 ngày). Tương tự, thời hạn giải quyết việc đăng ký kết hôn tại cơ quan đại diện cũng được rút xuống còn không quá 20 ngày, kể từ ngày cơ quan đại diện nhận đủ hồ sơ hợp lệ và lệ phí; trường hợp cần cơ quan trong nước xác minh thì thời hạn kéo dài không quá 35 ngày (so với quy định cũ, thời hạn này là 30 ngày; trường hợp có yêu cầu xác minh thì  được kéo dài thêm 45 ngày).

Nghị định cũng quy định rõ việc đăng ký kết hôn sẽ bị từ chối nếu kết quả phỏng vấn, thẩm tra, xác minh cho thấy việc kết hôn thông qua môi giới nhằm mục đích kiếm lời; kết hôn giả tạo không nhằm mục đích xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ; lợi dụng việc kết hôn nhằm mục đích mua bán người, bóc lột sức lao động hoặc vì mục đích trục lợi khác...

Ngoài ra, Chính phủ cũng miễn phí việc đăng ký kết hôn, nhận cha, mẹ, con nuôi có yếu tố nước ngoài tại khu vực biên giới.